Οι οφθαλμικές σταγόνες μοιάζουν απλές, όμως η σωστή χρήση τους καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της θεραπείας.
Είτε πρόκειται για τεχνητά δάκρυα, είτε για αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά, αντιαλλεργικά ή αντιγλαυκωματικά, η σωστή τεχνική βοηθά το φάρμακο να φτάσει εκεί που πρέπει, μειώνει ανεπιθύμητες ενέργειες και κάνει την καθημερινότητά σας πιο εύκολη.
Προετοιμασία που κάνει τη διαφορά
Πριν ακουμπήσετε το φιαλίδιο, πλύνετε καλά τα χέρια σας και στεγνώστε τα με καθαρή πετσέτα χωρίς χνούδι.
Αν φοράτε φακούς επαφής, αφαιρέστε τους, εκτός αν ο γιατρός έχει δώσει άλλη οδηγία. Πολλά σκευάσματα χρειάζονται ελαφριά ανακίνηση για ομογενοποίηση· αυτό αναγράφεται στο φύλλο οδηγιών.
Αφαιρέστε το πώμα χωρίς να αγγίξετε την άκρη του σταγονόμετρου. Η άκρη πρέπει να παραμένει αποστειρωμένη.
Η στάση του σώματος να είναι άνετη. Πολλοί προτιμούν να κάθονται και να γέρνουν ελαφρά το κεφάλι πίσω. Άλλοι ξαπλώνουν, ειδικά αν δυσκολεύονται να κρατήσουν σταθερό το χέρι.
Η σωστή τεχνική της σταγόνας
Κοιτάξτε απαλά προς τα πάνω και με το ελεύθερο χέρι τραβήξτε το κάτω βλέφαρο προς τα κάτω, δημιουργώντας μια μικρή «τσέπη».
Κρατήστε το φιαλίδιο λίγα εκατοστά πάνω από αυτή την κοιλότητα, χωρίς να ακουμπά στο βλέφαρο ή στις βλεφαρίδες.
Απελευθερώστε μία σταγόνα. Το μάτι δεν μπορεί να κρατήσει παραπάνω· ό,τι περισσέψει απλώς θα χυθεί.
Μετά την ενστάλαξη κλείστε τα βλέφαρα απαλά, χωρίς έντονο βλεφαρισμό.
Με τον δείκτη πιέστε με ήπια πίεση το σημείο στην εσωτερική γωνία του ματιού (εκεί που το βλέφαρο συναντά τη ράχη της μύτης). Κρατήστε αυτή την πίεση για περίπου ένα με δύο λεπτά, ώστε να περιοριστεί η αποχέτευση του φαρμάκου προς τη μύτη.
Έτσι αυξάνεται η απορρόφηση στο μάτι και μειώνονται πιθανές συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Σκουπίστε τυχόν υπολείμματα με καθαρό χαρτί και επαναλάβετε στο άλλο μάτι, αν έχει δοθεί τέτοια οδηγία.
Όταν χρειάζονται πολλές σταγόνες στην ίδια ημέρα
Σε πολλές θεραπείες υπάρχουν περισσότερα από ένα κολλύρια.
Χρήσιμες αρχές:
- Στάζετε τα σκευάσματα «από το πιο λεπτό προς το πιο παχύ». Πρώτα τα διαλύματα, έπειτα ενδεχομένως εναιωρήματα ή γέλες και στο τέλος οι αλοιφές.
- Αφήνετε διάστημα λίγων λεπτών μεταξύ διαφορετικών σκευασμάτων, ώστε να μη «ξεπλένει» το ένα το άλλο.
- Αν χρησιμοποιούνται τεχνητά δάκρυα μαζί με φάρμακο, προτιμήστε τα δάκρυα χωρίς συντηρητικά ενδιάμεσα στις δόσεις ή σε άλλη ώρα της ημέρας, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
- Αν κάποιο μπουκαλάκι είναι εναιώρημα, χρειάζεται πιο προσεκτική ανακίνηση πριν από κάθε χρήση.
Όλα τα παραπάνω συμπληρώνουν και δεν αντικαθιστούν το εξατομικευμένο σχήμα που έχει ορίσει ο οφθαλμίατρος. Αν έχετε αμφιβολία για τη σειρά, ρωτήστε.
Συχνά λάθη που αξίζει να αποφύγετε – Οφθαλμικές σταγόνες
- Περισσότερες σταγόνες «για σιγουριά». Το μάτι κρατά μία· οι υπόλοιπες χύνονται.
- Επαφή της άκρης του σταγονόμετρου με το βλέφαρο ή το μάτι. Αυξάνει τον κίνδυνο επιμόλυνσης.
- Διαδοχικές σταγόνες χωρίς διάστημα. Η δεύτερη μπορεί να παρασύρει την πρώτη.
- Κοινή χρήση κολλυρίων με άλλα μέλη της οικογένειας. Ο κίνδυνος μετάδοσης μικροβίων είναι πραγματικός.
- Παράκαμψη της πίεσης στο δακρυϊκό σημείο. Χάνεται μεγάλο μέρος της σταγόνας προς τη ρινική οδό, ενώ μπορεί να εμφανιστεί άσκοπη συστηματική απορρόφηση.
Ειδικές καταστάσεις και πρακτικές λύσεις
- Παιδιά ή μη συνεργάσιμοι ασθενείς: Η εναλλακτική μέθοδος βοηθά. Με καθαρά χέρια, ξαπλώνετε το παιδί, στάζετε μια σταγόνα στη γωνία του κλειστού ματιού κοντά στη μύτη και ζητάτε να ανοίξει τα βλέφαρα· η σταγόνα κυλά μέσα στο μάτι.
- Μετά από επέμβαση: Η συνέπεια στο σχήμα είναι κρίσιμη. Ακολουθήστε ακριβώς τις οδηγίες, κρατήστε σχολαστική καθαριότητα και αποφύγετε τριβή των ματιών.
- Θεραπεία γλαυκώματος: Η σταθερότητα ώρας και η ορθή τεχνική αυξάνουν την αποτελεσματικότητα και βοηθούν στη ρύθμιση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Αν ξεχάσετε μια δόση, εφαρμόστε την όταν το θυμηθείτε εκτός αν πλησιάζει η επόμενη. Μην κάνετε διπλή δόση.
- Οδήγηση και οθόνες: Ορισμένα σκευάσματα μπορεί να προκαλέσουν παροδικό θάμπωμα. Περιμένετε να καθαρίσει η όραση πριν οδηγήσετε ή χειριστείτε μηχανήματα. Οι αλοιφές συχνά θολώνουν την όραση για περισσότερη ώρα.
- Δυσκολία στόχευσης: Ένας καθρέφτης βοηθά. Επίσης, ελαφρώς δροσερές σταγόνες γίνονται πιο αισθητές, όμως ακολουθούμε πάντα τις οδηγίες φύλαξης της συσκευασίας.
Συντηρητικά, ευαισθησίες και φακοί επαφής
Πολλά κολλύρια περιέχουν συντηρητικά, όπως χλωριούχο βενζαλκόνιο.
Σε μάτια με ευαισθησία ή σε συχνή χρήση, προτιμώνται σκευάσματα χωρίς συντηρητικά (μονοδόσεις) ή με εναλλακτικά συντηρητικά.
Αν χρησιμοποιείτε φακούς επαφής, αφαιρέστε τους πριν την ενστάλαξη και περιμένετε αρκετά λεπτά πριν τους επαναφέρετε, ειδικά όταν οι σταγόνες έχουν συντηρητικό.
Πάντα ακολουθείτε τις ειδικές οδηγίες του οφθαλμιάτρου.
Ασφάλεια, φύλαξη και διάρκεια ζωής
Σημειώστε επάνω στο φιαλίδιο την ημερομηνία ανοίγματος. Τα περισσότερα πολυχρησιμοποιούμενα κολλύρια συνιστάται να απορρίπτονται μετά από περίπου έναν μήνα από το άνοιγμα, εκτός αν το φύλλο οδηγιών αναφέρει κάτι διαφορετικό.
Φυλάξτε τα σύμφωνα με τον κατασκευαστή: ορισμένα παραμένουν σε θερμοκρασία δωματίου, άλλα χρειάζονται ψύξη. Μην τα αφήνετε στον ήλιο ή μέσα στο αυτοκίνητο το καλοκαίρι.
Για ταξίδια, μια μικρή ισοθερμική θήκη είναι πρακτική λύση. Οι αμπούλες μονά δόσης απορρίπτονται αμέσως μετά τη χρήση.
Πότε επικοινωνώ με τον γιατρό
Αν νιώσετε έντονο και παρατεινόμενο τσούξιμο, πόνο, ξαφνικό θάμπωμα που δεν υποχωρεί, ερυθρότητα που επιδεινώνεται, πρήξιμο στα βλέφαρα ή ύποπτο εξάνθημα γύρω από τα μάτια, ενημερώστε άμεσα τον οφθαλμίατρο.
Το ίδιο ισχύει αν τα συμπτώματα για τα οποία λάβατε τη θεραπεία δεν βελτιώνονται ή αν δυσκολεύεστε να τηρείτε το σχήμα. Συχνά μια μικρή προσαρμογή ή αλλαγή σκευάσματος λύνει το πρόβλημα.
Οι οφθαλμικές σταγόνες είναι αποτελεσματικό εργαλείο όταν εφαρμόζονται σωστά.
Με μερικές απλές συνήθειες – καθαρά χέρια, σωστή τεχνική, τήρηση διαστημάτων και προσοχή στη φύλαξη – μεγιστοποιείτε το θεραπευτικό όφελος και προστατεύετε την όρασή σας.
Αν κάτι σας δυσκολεύει, μιλήστε με τον γιατρό σας. Ο στόχος είναι πάντα η ασφαλής, άνετη και αποδοτική χρήση, προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας.
