Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) παρουσιάζεται σε ηλικίες άνω των πενήντα ετών. Είναι μία προοδευτική εκφυλιστική οφθαλμική νόσος η οποία προσβάλλει την ωχρά κηλίδα, το κέντρο του οπτικού μας πεδίου.
Η ωχρά κηλίδα καλύπτει μία μικρή περιοχή τον βυθό του οφθαλμού και αποτελεί το σημείο το οποίο είναι υπεύθυνο για την κεντρική όραση του ματιού.
Διασφαλίζει την οπτική οξύτητα και την ευκρίνεια του ματιού, ως εκ τούτου οποιαδήποτε δυσλειτουργία της συγκεκριμένης περιοχής προκαλεί μείωση της οπτικής οξύτητας, παραμόρφωση εικόνων και σημαντική απώλεια της κεντρικής όρασης του ματιού, όχι της περιφερικής.
Τύποι Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας
Διακρίνεται σε δύο τύπους, στον ξηρό και τον υγρό (εξιδρωματική ΗΕΩ).
Ξηρού τύπου εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Αποτελεί την πλέον συχνή μορφή η οποία συναντάται στο 85-90% των ασθενών.
Τα πρώτα σημάδια που παρουσιάζει είναι κιτρινωπές εναποθέσεις (drusen) κάτω από τον αμφιβληστροειδή.
Καθώς αυτές οι εναποθέσεις μεγεθύνονται, επιφέρουν τον θάνατο των οπτικών κυττάρων με συνέπεια την προοδευτική μείωση της κεντρικής όρασης.
Υγρού τύπου εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Η μορφή αυτή επιφέρει την ταχεία και σημαντική μείωση της οπτικής οξύτητας. Συνήθως συναντάται στο 10-15% των ασθενών.
Ανώμαλα αγγεία αναπτύσσονται κάτω από τον αμφιβληστροειδή τα οποία τον ανασηκώνουν. Αυτά τα αγγεία ονομάζονται χοριοειδική νεοαγγείωση. Είναι ευπαθή και ιδιαίτερα εύθραυστα και όταν ραγούν προκαλούν οίδημα και αιμορραγία. Αν η πάθηση αφεθεί χωρίς θεραπεία το τελικό αποτέλεσμα είναι ο σχηματισμός ινώδους ιστού κάτω από την ωχρά (ουλοποίηση) με μόνιμη και ολοκληρωτική απώλεια της κεντρικής όρασης.
Στο αρχικό στάδιο ο ασθενής αντιλαμβάνεται μία παραμόρφωση της όρασής του. Όσο νωρίτερα ανακαλύψουμε την νεοαγγείωση, τόσο πιο πιθανό είναι να σώσουμε μεγάλο ή μικρότερο ποσοστό της κεντρικής όρασης.
Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ΗΕΩ
• Ηλικία
• Φύλο (είναι πιο συχνή στις γυναίκες)
• Κληρονομικότητα
• Κάπνισμα
• Αρτηριακή Υπέρταση
• Υπερχοληστεριναιμία
• Ηλιακή ακτινοβολία
Θεραπεία της Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας
Ξηρού Τύπου ΗΕΩ
Δυστυχώς δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για την ξηρά μορφή. Έχει προταθεί ωστόσο από μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες ότι η λήψη αντιοξειδωτικών βιταμινών και ψευδαργύρου μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της πιθανότητας μετάπτωσης σε εξιδρωματική ΗΕΩ (Προσοχή ! όχι να θεραπεύσει).
Αυτό που συστήνεται είναι η τροποποίηση του τρόπου ζωής με διακοπή του καπνίσματος, διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, καλή ρύθμιση αρτηριακής υπέρτασης και χοληστερίνης και προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Υγρού τύπου ΗΕΩ
Η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της εξιδρωματικής μορφής της εκφύλισης ωχράς κηλίδας είναι η χορήγηση ενδοβολβικά μέσα στην υαλοειδική κοιλότητα φαρμάκων που αναστέλλουν την δημιουργία των παθολογικών αγγείων (anti-VEGF παράγοντες).
Η έγχυση γίνεται σε άσηπτες συνθήκες χειρουργείου ενώ η συχνότητα των εγχύσεων καθορίζεται από διεθνή πρωτόκολλα και μελέτες.
Είναι σημαντικό η θεραπεία να ξεκινήσει κατά το αρχικό στάδιο της νόσου καθώς έτσι εξασφαλίζεται ευνοϊκότερη πρόγνωση της νόσου.
Άλλες θεραπείες που έχουν χρησιμοποιηθεί περιλαμβάνουν την Argon Laser φωτοπηξία (για βλάβες εκτός της κεντρικής περιοχής της ωχράς), η Φωτοδυναμική θεραπεία (θεραπεία εκλογής πριν την εμφάνιση των anti-VEGF παραγόντων) καθώς και χειρουργικές τεχνικές όπως η μετατόπιση της ωχράς και η μεταμόσχευση του Μελάγχρου Επιθηλίου.
Σε επιστημονικό πεδίο η αντιμετώπιση της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας αποτελεί πεδίο έντονης επιστημονικής έρευνας σχετικά με την γονιδιακή θεραπεία της νόσου, την μεταμόσχευση κυττάρων του οφθαλμού, καθώς επίσης και την τοποθέτηση micro chips στον αμφιβληστροειδή.
