Ο καταρράκτης είναι παγκοσμίως η πρώτη αιτία αναστρέψιμης μείωσης της όρασης.Προκαλείται από την προοδευτική σκλήρυνση και απώλεια της διαύγειας του ανθρώπινουφακού, ο οποίος ανατομικά βρίσκεται πίσω από την ίριδα, κλεισμένος σε μία «θήκη», τοπεριφάκιο.Ο συνηθέστερος λόγος πρόκλησης καταρράκτη είναι η ηλικία. Συνήθως οιπερισσότεροι άνθρωποι μετά τα 65 παρουσιάζουν κάποια θόλωση του φακού.
Όσομεγαλώνουμε, ο φακός αρχίζει να κιτρινίζει επηρεάζοντας αρχικά την ποιότητα της όρασης(ο ασθενής βλέπει τα χρώματα πιο ξεθωριασμένα και άτονα) και ακολούθως την ίδια τηνόραση μειώνοντας την οπτικής οξύτητα. Υπάρχουν και άλλες αιτίες πρόκλησης καταρράκτηόπως τραύματα, συστηματικές παθήσεις, σοβαρές φλεγμονές, φάρμακα (όπως ημακροχρόνια λήψη κορτιζόνης) και διάφορες συγγενείς καταστάσεις και σύνδρομα.Στα πρώιμα στάδια του καταρράκτη είναι δυνατόν να βελτιώσουμε προσωρινά τηνόραση του ασθενούς διορθώνοντας τα γυαλιά του. Καθώς όμως ο καταρράκτης είναι μιαεξελικτική διαδικασία, φθάνουμε σε ένα σημείο στο οποίο η χειρουργική εξαίρεση είναι ημόνη δυνατότητα. Ο καταρράκτης ούτε προλαμβάνεται, ούτε αντιμετωπίζεται με φάρμακαενώ τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται πάντα ταυτόχρονα και στα δύο μάτια.Πότε όμως πρέπει να χειρουργείται ο καταρράκτης; Όλοι έχουμε ακούσει την ερώτηση:«Γιατρέ έχει ωριμάσει ο καταρράκτης για να τον βγάλουμε;» Αυτή είναι μια ερώτηση, πουαφορά κάποιες δεκαετίες πίσω όταν η αφαίρεση του καταρρακτικού φακού ήταν μιαδύσκολη, επίπονη και συχνά,
επιπεπλεγμένη επέμβαση. Τα τελευταία χρόνια όμως ηραγδαία εξέλιξη στην τεχνική της επέμβασης ,στα μηχανήματα, στους ενδοφακούς πουχρησιμοποιούμε, έχουν καταστήσει την επέμβαση γρήγορη, ασφαλή, ανώδυνη και μεεξαιρετικά αποτελάσματα. Συνεπώς δεν έχει νόημα να αφήσουμε τον καταρράκτη ναωριμάσει. Χειρουργούμε όταν η θόλωση του φακού έχει φτάσει σε σημείο να εμποδίζει τηνκαθημερινότητά μας και τις δραστηριότητές μας (οδήγηση, διάβασμα, τηλεόραση κα.).Η επέμβαση γίνεται με την μέθοδο της φακοθρυψίας, που είναι η πλέον σύγχρονητεχνική, χρησιμοποιώντας τοπική αναισθησία (μόνο με σταγόνες), κρατάει λίγα λεπτά καιμετά ο ασθενής είναι ελεύθερος να γυρίσει στο σπίτι του.
Χρησιμοποιούμε μια πολύ μικρήτομή στον κερατοειδή του ματιού (περίπου 2,5mm), διά μέσου της οποίας ο χειρουργός μεέναν ειδικό στειλεό που εκπέμπει υπερήχους (αυτό είναι που ο κόσμος λανθασμένα λέει«χειρουργήθηκα με laser») σπάει τον καταρρακτικό φακό , τον αναρροφά και στη θέση τουτοποθετεί έναν τεχνητό φακό, τον ενδοφακό.Ο ασθενής το μόνο που έχει να κάνει μετά, είναι να βάζει τις αντιβιοτικές του σταγόνεςγια ένα διάστημα και να προσέχει κάποια απλά πράγματα (βάρη,σκύψιμο, καθαριότητα τηςπεριοφθαλμικής περιοχής), ενώ ,συνήθως, μετά από μερικές ημέρες μπορεί να επαναλάβειτις καθημερινές του δραστηριότητες.
Ο καταρράκτης δεν μπορεί να υποτροπιάσει. Αυτό που μπορεί όμως να γίνει σε έναμικρό ποσοστό ασθενών είναι να θολώσει η οπίσθια πλευρά του περιφακίου ( η «θήκη»που βρίσκεται ο φακός) σαν αποτέλεσμα πολλαπλασιασμού των κυττάρων του φακού.
Μπορεί να εμφανιστεί μερικούς μήνες έως λίγα χρόνια από την αρχική επέμβαση. Ηαντιμετώπιση είναι εύκολη, γρήγορη και οριστική με την χρήση ενός ειδικού laser, του YAG-laser.
