Η εγκυμοσύνη αποτελεί μια σημαντική περίοδο στη ζωή κάθε γυναίκας. Κατά τη διάρκεια της κύησης παρουσιάζονται πολλές αλλαγές στον οργανισμό και το σώμα της μέλλουσας μητέρας και αυτό συχνά έχει ως αποτέλεσμα, κάποιες φορές να προκαλούνται προβλήματα όσον αφορά την σωστή και φυσιολογική λειτουργία των επιμέρους συστημάτων του οργανισμού.

Ανάμεσα στις μεταβολές που σημειώνονται υπάρχει πιθανότητα να επηρεαστεί και η όραση, κάτι το οποίο καθιστά αναγκαία τη συστηματική παρακολούθηση της.

Οι ορμονικές αλλαγές που προκαλούνται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση μυωπίας ή την επιδείνωση της προϋπάρχουσας. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις επίσης συναντάμε στην όραση μια παροδική μεταβολή της εστίασης και της προσαρμογής. Τις περισσότερες φορές και οι δύο καταστάσεις είναι προσωρινές και αποκαθίστανται μετά τον τοκετό.

Καθώς οι μεταβολές στην όραση της μέλλουσας μαμάς ενδέχεται να σηματοδοτούν και αλλά προβλήματα υγείας, η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο κατα τη διάρκεια της κύησης καθίσταται μια αναγκαία διαδικασία. Παρόλα αυτά, φαίνεται να είναι μια εξέταση που οι περισσότερες γυναίκες δεν περιλαμβάνουν στον καθιερωμένο προγεννητικό έλεγχο.

Πιθανές οφθαλμικές μεταβολές κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης

Φωτοφοβία: Οι ορμονικές μεταβολές που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα συχνά προκαλούν ευαισθησία στο φως, με αποτέλεσμα η έγκυος να βιώνει ημικρανία και πονοκεφάλους.

Υψηλή Μυωπία: Οι γυναίκες με μέτρια ή υψηλή μυωπία συχνά ανησυχούν ότι ένας εργώδης φυσιολογικός τοκετός θα έχει έντονες επιπτώσεις στα μάτια τους, πράγμα το οποίο τις οδηγεί συχνά να  επιλέγουν την μέθοδο της καισαρικής.

Ωστόσο, αυτός ο μύθος έχει καταρριφθεί εδώ και αρκετά χρόνια, αφού στατιστικά δεδομένα από γυναίκες με -4.5 έως και -15.0 βαθμούς μυωπίας, περιστατικά με προϋπάρχουσες μυωπικές εκφυλίσεις καθώς και περιστατικά αποκολλήσεων που αντιμετωπίστηκαν με laser, δεν εκδήλωσαν επιδείνωση ούτε επανεμφάνισαν οφθαλμολογικά προβλήματα μετά από φυσιολογικό τοκετό.

Κερατοειδής: Οι ορμονικές μεταβολές συχνά προκαλούν διαφοροποίηση της καμπυλότητας και του πάχους (οίδημα) του κερατοειδούς, ο οποίος αποτελεί τη διαφανή μεμβράνη στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού.

Συχνά μάλιστα εμφανίζεται δυσανεξία στη χρήση φακών επαφής. Αυτό συμβαίνει διότι η μειωμένη παραγωγή δακρύων προκαλεί ξηροφθαλμία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δυσκολία τοποθέτησης των φακών.

Το συχνότερο σύμπτωμα της ξηροφθαλμίας είναι η θολή όραση  η οποία μπορεί να περιοριστεί με την χρήση τεχνιτών δακρύων. Την ίδια στιγμή, η χρήση φακών επαφής κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης κρίνεται συχνά επικίνδυνη, καθώς οι μεταβολές που φυσιολογικά παρουσιάζονται στον κερατοειδή – μείωση αισθητικότητας ή ευαισθησίας – είναι πιθανό να καλύψουν κάποια πιθανή μόλυνση ή κάποιου είδους μικροτραυματισμό, με αποτέλεσμα να μην γίνουν αντιληπτές.

Κεντρική Ορώδης Αμφιβληστροειδοπάθεια: Εμφανίζεται κυρίως στο τρίτο τρίμηνο της κύησης και υποχωρεί αυτόματα τους πρώτους μήνες μετά την γέννα.

Οπτικά Πεδία: Παρατηρούνται αλλαγές στα οπτικά πεδία των εγκύων, όπως είναι η απώλεια τμήματος του οπτικού πεδίου κροταφικά ή η μεγέθυνση του “τυφλού σημείου”, και οι δύο είναι καταστάσεις που αποκαθίστανται πλήρως μετά τη γέννα και δεν χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

Προεκλαμψία-Εκλαμψία: Προεκλαμψία ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία γυναίκες με φυσιολογική πίεση σε όλη τους την ζωή, εμφανίζουν υπέρταση την περίοδο της εγκυμοσύνης.

Όταν μάλιστα η υπέρταση συνοδεύεται και από ρίγη τότε χαρακτηρίζεται ως εκλαμψία. Η θολή όραση αποτελεί τη συχνότερη εκδήλωση, συχνά όμως συνυπάρχει με διπλωπία, φωτοψίες και κεφαλαλγία.

Παθολογικές καταστάσεις που προϋπήρχαν της εγκυμοσύνης και είναι ικανές να οδηγήσουν σε μεταβολές της όρασης είναι οι ακόλουθες

  • Υπέρταση
  • Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
  • Γλαύκωμα
  • Αδένωμα υπόφυσης
  • Αμφιβληστροειδοπάθεια

Συμπτώματα 

Κατα την διάρκεια της κύησης όσες μέλλουσες μητέρες παρουσιάσουν αλλαγές στο οπτικό τους πεδίο, κεφαλαλγία ή θολή όραση είναι σημαντικό να υποβληθούν σε έλεγχο της αρτηριακής τους πίεσης, εξέταση των οπτικών πεδίων και βυθοσκόπηση από τον οφθαλμίατρο τους.

Συμπερασματικά, ο οφθαλμολογικός έλεγχος πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στον προγεννητικό έλεγχο, όχι μόνο επειδή είναι μια απόλυτα ασφαλής διαδικασία αλλά γιατί ενδέχεται να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο πρόληψης κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Ο οφθαλμίατρος σας είναι η καλύτερη πηγή για απαντήσεις σε θέματα που αφορούν την υγεία των ματιών σας.